Περισσοτερα βιβλια! Περισσοτερες αμφιβολιες!

"Stop (and take time to enjoy the sunset)" του Damgaard, http://www.flickr.com/photos/damgaard/

Πρώτα τα γεγονότα. Αποσύρθηκε σήμερα το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ Δημοτικού.
Το γεγονός αυτό, όπως και κάθε πολιτικό γεγονός, μπορεί εύκολα να έχει πολλές θεάσεις.
Ο ΛΑ.Ο.Σ. ας πούμε πανηγυρίζει. Κάποιοι κύκλοι του ΣΥΡΙΖΑ μέμφονται τον νέο υπουργό.
Τα μεγάλα κόμματα ψάχνουν τη θέση τους, κι ο κόσμος το ίδιο.
Δεν θα εμπλακώ σε μια από αυτές τις άχαρες κουβέντες που φαντάζομαι πως θα δούμε σήμερα και στις επόμενες μέρες στα κανάλια. Θα προσπαθήσω να αναζητήσω τη δική μου θέση.

Το in.gr καλεί σε ένα από τα poll του τον κόσμο να τοποθετηθεί στο αν συμφωνεί ή όχι με την απόσυρση.
Πιστεύω όμως πως το θέμα είναι πολύ πιο σύνθετο και οι απαντήσεις και θέσεις, όχι μόνο απέναντι ενός πρόχειρου δημοψηφίσματος ή δημοσκόπησης αλλά απέναντι στον εαυτό μας, θα έπρεπε να είναι περισσότερες.

Δεν νομίζω πως διαφωνεί ο οποιοσδήποτε σοβαρός άνθρωπος πως η Ιστορία οφείλει να αποτυπώνει την αλήθεια. Αυτές τις μέρες διαβάζει κανείς συνεχώς την ρήση του Σολωμού περί του "αληθούς που ωφείλει να είναι εθνικό".
Πέρα όμως από αποφεύγματα, είναι δεδομένο πως η αλήθεια δεν είναι δυνατό να είναι κοινή, πόσω μάλλον επίσημη.
Ακόμη και αν μπορούσαμε να έχουμε την εμπειρία ενός γεγονότος είναι σίγουρο πως η παρουσία μας και συμμετοχή μας δεν εγγυάται μόνη της μια συνειδητή και ορθολογιστική αποτίμησή του.

Ας προσπαθήσω να το εξηγήσω με ένα απλό παράδειγμα:
Η πολιτική ιστορία δεν είναι το ίδιο απλό ζήτημα όπως ένα τροχαίο ατύχημα. Σε αυτό αν κάποιος πέρασε με κόκκινο έχει προφανώς παραβιάσει τον νόμο. Σε ειδικές ίσως περιπτώσεις εξετάζονται κίνητρά του, όπως η μεταφορά τραυματία κλπ που προφανώς και σχετικά εύκολα μπορούν να αξιολογηθούν, ώστε να μετριαστεί η ποινή που προκύπτει από την παραβίαση ενός κανόνα.

Όμως η πολιτική δεν είναι τόσο σχηματικά απλοϊκή όσο η παραβίαση του κόκκινου.
Στο παγκόσμιο ιστορικό γίγνεσθαι οι κανόνες αυτοί δεν έχουν τη σαφήνεια του Κ.Ο.Κ. Πρώτη λοιπόν αποδοχή θα έπρεπε να είναι - και προφανώς να διδάσκεται - πως η αλήθεια είναι σχετική με τη γωνία θέασης.
Σπεύδω να καταθέσω πως ενδεχομένως στην 6η δημοτικού κάτι τέτοιο είναι αρκετά δύσκολο να διδαχθεί. Κυρίως όμως να κατανοηθεί. Επιφυλάσσομαι λοιπόν, μια και δεν είμαι παιδαγωγός, να κατέθετα την παραμικρή προσωπική άποψη για το συγκεκριμένο πρακτικό πρόβλημα. Θα άφηνα σίγουρα τους ειδικούς να μιλήσουν για το συγκεκριμένο βιβλίο. Επειδή όμως το βιβλίο της ΣΤ' δημοτικού έχει από καιρό ξεφύγει από τα στενά πλαίσια της διδασκαλίας σε παιδιά, τουλάχιστον οι ενήλικες θα έπρεπε να συνειδητοποιούν το παραπάνω.
Με λίγα λόγια να έχουν περισσότερες αμφιβολίες παρά βεβαιότητες. Να χρειάζονται περισσότερους μάρτυρες του ...ατυχήμάτος και να είναι λιγότερο απαιτητικοί για μια επίσημη ετυμηγορία.

Κάτω από αυτή τη θεώρηση θα πρότεινα, σε ηλικία που οι ειδικοί παιδαγωγοί θα υποδείκνυαν, τα σχολεία μας να διδάσκουν περισσότερο την αμφιβολία παρά τη βεβαιότητα. Παράλληλα να προμήθευαν περισσότερες πηγές στους μαθητές και να τους γυμνάζουν στην επιστημονική έρευνα.
Να τους μαθαίνουν δηλαδή να μαθαίνουν. Να κρίνουν, να αξιολογούν και να συγκρίνουν τις πηγές.
Περισσότερο από μια επίσημη γραμμή, ένα κοινά αποδεκτό βιβλίο (ορισμός που από τη φύση του είναι αυτοαναιρούμενος) θα ήθελα τα παιδιά μου να γίνουν κοινωνοί περισσότερο μεθόδων αναζήτησης της αλήθειας παρά μιας συγκεκριμένης μεταβίβασης ιστορίας. Αναπτύσσοντας ερευνητές, σκεπτόμενους πολίτες, αναπτύσσουμε ένα πολύ πιο δυνατό και αποτελεσματικό λαό. Αυτό είναι κι εθνικό, και πατριωτικό, αλλά τελικά πολύ πιο αποτελεσματικό. Τουλάχιστον για τη δική μου θεώρηση μιας σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας.
Καλό διάβασμα σε όλους μας.

Περι παιδειας: Το ΠΑΣΟΚ των 70s-80s υπαρχει, συντροφοι. Ειναι ο Συριζα!

Η περίπτωση Συριζα και Αλαβάνος είναι ίσως ό,τι πιο ΑΝΤΙ συναντάει κανείς στη σημερινή πολιτική. Ο Συριζα έχει καιρό τώρα επιλέξει ένα δρόμο που μοιάζει πολύ περισσότερο με τα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ. Είμαστε στο σαλόνι ή το μπαράκι, περνάμε καλά, μαζεύουμε ψηφουλάκια πουλώντας αντίσταση, με ζιβάγκο ή μη.
Χαϊδεύουμε τα αφτιά όλων. Κυρίως των φτωχών, παρότι μας ψηφίζουν οι πλούσιοι. Οξύμωρο αλλά πραγματικό.
Η κριτική μας κατευθύνεται ολόκληρη στην κεντρική εξουσία. Φταίει η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο δικοματισμός. (Αυτό το ανέκδοτο χρήζει άλλης ανάλυσης αλλά όχι τώρα)
Κανείς άλλος δεν φταίει ποτέ. Ο κόσμος, η κοινωνία, ο λαός;;; ΜΠΑ!!! Τζιζ! Κανείς δεν έχει ευθύνη πλην της Κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ. Κι αν ειδικά η κυβέρνηση είναι της ΝΔ του "νονού" ακόμη περισσότερο. Σε αυτή απευθυνόμαστε και αυτή ονομάζουμε με διάφορα επίθετα.

Υπάρχει κάτι κακό στην αντίθεση;
Είναι αποκρουστικό να κάνει κανείς κριτική;
Φυσικά και αβίαστα όχι. Η κριτική είναι η βάση της προόδου. Χωρίς κριτική ένας οργανισμός λιμνάζει, σαπίζει, πεθαίνει. Μόνο που για να κρίνουμε χρειάζεται να υπάρχει κάτι ζωντανό. Χωρίς δράση δεν υπάρχει αντίδραση.
Αν δεν υπάρχει κάτι δεν μπορούμε να το κρίνουμε. Και ύστερα αν το καταρρίψουμε χρειάζεται να βάλουμε κάτι άλλο στη θέση του. Μετά την αντίδραση χρειάζεται να περάσουμε στη δράση.

Ίσως βέβαια να αντιτάξει κανείς πως δεν είναι δουλειά του Αλαβάνου να προτείνει. Κανένα πρόβλημα αν το ομολογούσε. Κανένα πρόβλημα αν έλεγε πως ο μόνος σκοπός του είναι να είναι τιμητής και κριτής. Άλλωστε αυτό τον ρόλλο έχουν διαλλέξει τόσοι δημοφιλείς και εν τέλει οικονομικά επιτυχημένοι άνρθωποι στη χώρα μας. Τα τηλεοπτικά παράθυρα είναι γεμάτα τέτοιους. Μόνο που όταν συμμετέχεις στην πολιτική προφανώς κρίνεσαι κι εσύ. Στα παράθυρα κάποιος κάνει ερωτήσεις και υποτίθεται πως οι υπόλοιποι δίνουν απαντήσεις.
Και κρίνεσαι όχι μόνο για το ΟΧΙ αλλά και για το ΝΑΙ.
Αναρωτιέμαι λοιπόν, πού είναι η πρόταση.

Κατά τη γνώμη μου πάντα, κι επειδή σε αυτό που λέγεται πολιτικοί, οι πολίτες έχουν ανάγκη να ακούν και καμμιά πρόταση, έστω και για τα προσχήματα, ο Σύριζα έχει δημοσιεύσει μια σειρά θέσεις. Προσωπικά τις βάζω σε ατελείωτα εισαγωγικά, εφόσον είναι μόνο αντιθέσεις, ή στην καλύτερη περίπτωση μία και μόνη θέση. "Θέλουμε περισσότερα λεφτά. Τι θα τα κάνουμε ακριβώς; Πώς θα τα διαθέσουμε; Αυτό μάλλον δεν έχουμε υποχρέωση να το εξηγήσουμε". (Αφήνω απέξω το πού θα τα βρούμε. Προφανώς, ο Συριζα θα αλλάξει την οικονομία της Ελλάδας και θα γεμίσουν όλα τα ταμεία. Δεν ξέρουμε πώς, αλλά έχουν κάποιο μαγικό ραβδί...)

Ορίστε λοιπόν οι θέσεις του για την Παιδεία, όπως περιγράφονται στο site του:
http://www.syriza.gr/theseis/ekpaideysi/dimosia-kai-dorean-paideia-gia-oloys-kai-oles/

Επισκεπτόμενοι το παραπάνω link αυτό που θα βρείτε είναι ένα κείμενο περίπου 2 σελίδων Α4. Η μιάμιση από αυτές (ίσως και παραπάνω) αναφέρονται σε ΟΧΙ, ΑΝΤΙ, ΚΑΤΑ, ΚΑΤΩ κλπ. Αυτό δηλαδή που υποτίθεται πως είναι θέση είναι μόνο αντίθεση. Και βέβαια μόνο προς την κεντρική εξουσία. Τους υπόλοιπους συντελεστές της παιδείας προφανώς δεν τους ακουμπάμε. Λογικό είναι. Ψηφίζουν. Δεν τους θίγουμε.

Ας δούμε όμως τις περίφημες θέσεις. Ξεκινάει το κείμενο:
"Δημόσια και δωρεάν παιδεία για όλους και όλες
Όχι στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας - Όχι στην εκπαίδευση της αμάθειας και του αποκλεισμού - Η παιδεία είναι κοινωνικό δικαίωμα, δεν είναι εμπόρευμα.
Μέσα σε τριάμισι χρόνια η κυβέρνηση της ΝΔ ...ΜΠΛΑ ΜΠΛΑ ΜΠΛΑ
ΚΑΤΑ ΚΑΤΑ ΚΑΤΑ
ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ
ΚΑΤΩ ΚΑΤΩ ΚΑΤΩ...
(διαβάστε μόνοι σας το αυθεντικό κείμενο, μιας και ο σκοπός εδώ είναι να κρίνουμε τις προτάσεις. ΝΑΙ! Μετά από τόσες παραγράφους με αντί τις βρίσκουμε στο τέλος)


Προτείνουμε:

Άμεση αύξηση της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση στο 5% με προοπτική το 8% του ΑΕΠ.
(Σχόλιο: Δηλαδή απλά περισσότερα λεφτά. Φαντάζομαι πως οι κακές κυβερνήσεις του δικοματισμού μισούν τα παιδιά και την παιδεία και ενώ έχουν κάπου κρυμμένα λεφτά δεν τα δίνουν)

Οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική στήριξη των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων.
(Σχόλιο: Δεν ξέρω πώς εννοείται η κοινωνική και επαγγελματική στήριξη, μιας και δεν αναφέρεται. Η οικονομική είναι πάντως εύκολο να κατανοηθεί. Απλά περισσότερα λεφτά)

Εξασφάλιση της μορφωτικής αυτονομίας του λυκείου και πλήρη αποσύνδεσή του από το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στόχος η ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
(Σχόλιο: Πού είναι η πρόταση; Πώς; Με ποιο τρόπο θα διαχωριστούν αυτά; Κάτι συγκεκριμένο;
Επίσης, πέραν της κατάργησης των εξετάσεων, copyright: Ανδρέας Παπανδρέου, 1981, πώς θα προχωρούν οι φοιτητές στο Πανεπιστήμιο; Με ποιο τρόπο; Με κανέναν; Έχουμε υπολογίσει το οποιοδήποτε κόστος; Και όταν αυτοί οι έρημοι μπουν - λέμε ό,τι θέλουμε αλλά ας κάνουμε μια υπόθεση εργασίας, με ποιό τρόπο θα αξιολογούνται και θα βγούν; Όλοι πάλι φαντάζομαι. Ή δεν μας έχει απασχολήσει, ή δεν υπάρχει λόγος να εκτεθούμε. Ίσως χάσουμε κανέναν από αυτούς που ονειρεύονται ήδη να γίνουν γιατροί απλά εισαγώμενοι. Τι να πει κανείς;)

Άμεσα μέτρα για την αναβάθμιση της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
(Τα οποία είναι;)

2χρονη προσχολική και 12χρονη σχολική υποχρεωτική δημόσια δωρεάν εκπαίδευση, ανασύνταξη των αναλυτικών προγραμμάτων, αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας και εξέτασης των μαθητών.
(Εκτός του διετούς νηπιαγωγείου, τα υπόλοιποα ισχύουν. Αυτή η ανασύνταξη των αναλυτικών προγραμμάτων με τι τρόπο θα γίνει; Ποιός θα είναι ο τρόπος διδασκαλίας στην τάξη. Προφανώς κανείς σε αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να διαφωνήσει με το ότι πρέπει να ανασυνταχθούν και να γίνουν καλύτερα. Τι εννοούμε όμως; Πώς θα το καταφέρουμε;)

Στήριξη της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης και των μειονοτικών σχολείων καθώς και της εκπαίδευσης των παιδιών με ειδικές ανάγκες ή/και αναπηρίες.
(Πάλι κανείς δεν διαφωνεί. Ίσως μόνον το ΛΑΟΣ. Μήπως όμως να γινόμασταν περισσότερο συγκεκριμένοι;)

Κατάργηση της διάκρισης σε ΑΕΙ – ΑΤΕΙ, προγράμματα σπουδών προσανατολισμένα στη σφαιρική επιστημονική γνώση.
(Χμμμ... Το ΤΕΕ το γνωρίζει αυτό; Τι λέει; Προσωπικά, συμφωνώ πλήρως. Όμως πέραν του να αγρεύουμε ψηφαλάκια από φοιτητές των ΑΤΕΙ, μπορούμε να βρούμε μια φόρμουλα;
Τα δε προγράμματα στη σφαιρική επιστημονική γνώση πώς νοούνται; Χωρίς την αγορά και τις επιχειρήσεις φυσικά. Ο σπουδαστής πληροφορικής δεν θα έχει επαφή με εταιρίες όπως Microsoft, Oracle, Apple, Adobe, SAP κλπ; Υπάρχει κάποιο μέρος στον κόσμο που μπορεί κανείς να σπουδάζει πληροφορική χωρίς να έχει επαφή με την αγορά και τις επιχειρήσεις;)

Στροφή της χρηματοδότησης στη βασική έρευνα και γενναία αύξηση των κονδυλίων.
(Ποια είναι η βασική έρευνα; Κάποιο θέμα; Και βέβαια πάντα περισσότερα λεφτά)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ - ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ
(Μάλιστα! Καλό για τα 60s ίσως. Ακούγεται όμορφα, συνεγύρει τους εύκολους ακροατές, όμως δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Η πραγματικότητα είναι άλλη. Και βέβαια δεν είναι πρόταση).

Μιας κι ενδεχομένως είμαι απληροφόρητος για τις περήφημες προτάσεις του Συριζα, θα παρακαλούσα όποιον φίλο τις έχει να μου τις υποδείξει.
Μην κάνετε τον κόπο να μου στείλετε το ΑΝΤΙ-Νομοσχέδιο του Συριζα (Πάλι ΑΝΤΙ). Το γνωρίζω. Είναι ακριβώς το ίδιο με τις παραπάνω θέσεις. Και βέβαια δεν έχει την οποιαδήποτε σχέση με Νομοσχέδιο οποιουδήποτε κόμματος σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Για οποιοδήποτε δύσκολο θέμα λέει απλά. Να αποφασίσει το Πανεπιστήμιο.

Εδώ το αντι-νομοσχέδιο του Συριζα:
http://www.syn.gr/gr/keimeno.php?id=5152


Αν έχετε και κάποιο κείμενο κριτικής σε οποιονδήποτε άλλο μετέχοντα στην εκπαίδευση πλην της κεντρικής εξουσίας παρακάλω να το επισυνάψετε.
Αυτό που για μένα είναι απλό είναι πως δεν διδάσκει ο Καραμανλής στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο. Δεν φοιτεί ο Στυλιανίδης. Εκπαιδευτικοί και σπουδαστές υπάρχουν εκεί. Εκείνοι κρίνονται ποτέ;

Υ.Γ. Προφανώς οι επιτελείς του Συριζα κι ειδικά ο κ. Αλαβάνος θα χαίρεται ιδιαίτερα με τον παραλληλισμό του με τον Ανδρέα Παπανδρέου των 70s και 80s. Για κάποιους ανθρώπους αυτή η εποχή κι αυτός ο λόγος ήταν σπουδαίοι. Έχει δημιουργήσει μόδα και στην "αγορά" που κινείται ο Συριζα πουλάει. Φαντάζομαι λοιπόν πως θα είναι χαρούμενοι με αυτό το blog. Διότι για μένα ο Αλαβάνος είναι ο Ανδρέας του 2007.

Κεντρικη εξουσια, κοινωνια, αξιοκρατια κι επιβιωση.

Malawi του Babasteve http://www.flickr.com/photos/babasteve/

Ένα από τα πιο θλιβερά φαινόμενα της νεότερης ελληνικής ιστορίας είναι ο κομματισμός. Πέραν των προφανών δεινών που απέφεραν οι παλαιότεροι διχασμοί στους έλληνες, ακόμη και μετά την μεταπολίτευση ο κομματισμός αποτέλεσε το μέγιστο πρόβλημα της κοινωνίας μας.
Τα γεγονότα είναι γνωστά σε οποιονδήποτε έχει ζήσει στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια. Όποια άποψη και τοποθέτηση και αν έχει, όποιοι κι αν πιστεύει πως είναι οι καλοί ή οι κακοί, θυμάται και γνωρίζει πως υπήρξαν τέτοιοι. Οι καλοί δικοί μας και οι κακοί δικοί τους. Στις προηγούμενες δεκαετίες, προ της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού ο διαχωρισμός σε καλούς και κακούς ήταν ακόμη πιο φανερός και κυρίως μια καθημερινή πρακτική. Δεν μιλούσαμε στο γείτονά μας, είχαμε κόψει τις σχέσεις μας με συγγενείς μας και σε κάποιες ακόμη πιο θερμές εποχές, όπως εκλογές, υπήρξαμε εκτεθειμένοι ακόμη και σε βία.
Τα τελευταία χρόνια ο διχασμός υποχώρησε. Υπήρξαν μια σειρά θετικά αλλά και πολλά αρνητικά γεγονότα που συνέτειναν σε αυτό:
1. Η κυβέρνηση Τζαννετάκη, όπου ανάγκασε για πρώτη φορά νεοδημοκράτες να χειροκροτήσουν το Φλωράκη. Πολλοί έχουν σπεύσει να ονομάσουν μαύρο 89 την λεγόμενη συγκυβέρνηση. Υπήρξαν προφανή πολιτικά λάθη στη συγκεκριμένη περίοδο, που αργότερα αναγνωρίστηκαν σχεδόν από όλους. Όμως. Το πείραμα μια κυβέρνησης, έστω και υπηρεσιακού χαρακτήρα όπως εκείνη του Τζαννετάκη είχε και πολλά θετικά σημεία. Κυρίως για το χτίσιμο γεφυρών ανάμεσα στους πολίτες.
2. Η κυβέρνηση Ζολώτα, εθνικής ενότητας όπως ονομάστηκε, μπορεί να ήταν κατά γενική ομολογία μια παραπαίουσα κυβέρνηση και μια διαχειριστική και πολιτική αποτυχία, όμως και πάλι προσέφερε στον ελληνικό λαό εμπειρίες που δεν είχε ζήσει τα τελευταία χρόνια.
3. Η θεσμοθέτηση του ΑΣΕΠ από το ΠαΣοΚ ήταν επίσης ένα σαφές θετικό βήμα. Παρότι υπάρχουν μεγάλα επιστημονικά αλλά και πρακτικά προβλήματα στην επιλογή προσωπικού με γενικούς διαγωνισμούς, παρότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης κυρίως στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης των διαδικασιών και της εξάλειψης της γραφειοκρατίας η παγιοποίηση της άποψης πως η πόρτα για το δημόσιο δεν ταυτίζεται με εκείνη ενός κόμματος ή ενός βουλευτή είναι ένα σημαντικό θετικό βήμα.
4. Η υπόθεση των Ολυμπιακών Αγώνων υπήρξε ένα επίσης θετικό βήμα στην κατεύθυνση της λεγόμενης εθνικής ενότητας. Δεν είμαι σίγουρος πως οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν ό,τι καλύτερο διαχειριστικά αλλά και αναπτυξιακά, όμως σε ένα μεγάλο μέρος του κόσμου έδωσαν ευκαιρίες για κοινή και συντονισμένη δράση για ένα σκοπό.
5. Η γενιά των ιδρυτών έδωσε μετά την παραίτηση Α. Παπανδρέου τη σκυτάλη πλήρως στην επόμενη γενειά πολιτικών απογόνων. Πλέον δεν είχαμε κόμματα που να συνδέονται με έναν πατερούλη - ιδρυτή και δυνάστη. Οι διάδοχοι ένιωθαν πως σε ένα κόμμα που είχαν εκλεχθεί κι όχι κληρονομήσει ή ιδρύσει όφειλαν να σέβονται τα στελέχη και τις διαφορετικές φωνές. Έτσι τα κόμματα απέκτησαν μια πιο σύγχρονη δομή και ημερολόγιο πραγματοποιώντας συνέδρια και θεσμοθετώντας όργανα. Παρότι η εσωκομματική δημοκρατία παραμένει σε χαμηλά επίπεδα και η κομματική λειτουργία εξακολουθεί να είναι ισοπεδωτική στα δύο κόμματα εξουσίας δεν μπορεί κάποιος να μη διαπιστώσει τις θετικές διαφορές από την εποχή του "αποφασίζουμε και διαγράφουμε".
6. Υποχωρώντας οι ιδεολογίες σε παγκόσμιο επίπεδο, πλησιάζοντας στην οικονομική πρακτική τα δύο μεγάλα κόμματα, συντονιζόμενοι περισσότερο με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι Έλληνες βίωσαν ουσιαστικά το τέλος του διχασμού για την ιδεολογική διαίρεση. Πλέον - κυρίως το ΠΑΣΟΚ - έβλεπε και φυσικά παραδεχόταν, πως η κυβερνητική πρακτική χρειάζεται άνοιγμα προς πρακτικές της ανοικτής αγοράς.

Παρόλα τα παραπάνω θετικά - κατά τη γνώμη μου - στοιχεία, η ελληνική κοινωνία παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό γατζωμένοι σε μια αναχρονιστική ιδέα. Είναι εκείνη της άποψης πως οι λύσεις προέρχονται πάντα από τα πάνω. Ο λαός εξακολουθεί να πιστεύει πως για τη δική του ζωή ή τα δικά του προβλήματα χρειάζεται να απευθυνθεί κυρίως στην κεντρική εξουσία. Το κράτος και η κυβέρνηση εξακολουθούν να φαντάζουν πολύ πιο σημαίνουσες δυνάμεις διαμόρφωσης της ζωής μας από την κοινωνία που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε. Για λύσεις ή ακόμη χειρότερα για αποφυγή τραγωδιών ο έλληνας αρέσκεται στο να περιμένει από το κράτος, το οποίο ταυτίζει ακόμη άμεσα με την κυβέρνηση και το κόμμα που την εκπροσωπεί κοινοβουλευτικά.
Φυσικά το κράτος δεν είναι μόνο η κυβέρνηση. Δεν ανοίκει το κράτος στο κόμμα που κατέχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Δεν μιλάω μόνο συνταγματικά. Μιλάω ουσιαστικά. Το κράτος είναι ένα σύστημα στο οποίο μετέχουμε όλοι, είτε μας αντιπροσωπεύει το εκάστοτε κυβερνών κόμμα, είτε όχι. Το κράτος ανήκει σε ολόκληρη την κοινωνία. Στη δημοκρατία η εξουσία πηγάζει από το λαό και σε αυτόν αναφέρεται. Αν κάποιος πιστεύει πως αυτό είναι μια κοινοτυπία, όχι μόνο χαρίζει δικαιώματά του στους κυβερνήτες, δυστυχώς αποποιείται και των προσωπικών του ευθυνών.
Ένα απλό παράδειγμα; Δεν περιμένω από το κράτος να με ελέγξει για να μην περνάω με κόκκινο. Ούτε μόνο από εκείνο να με προστατέψει από όσους το κάνουν. Δεν περνάω και προσπαθώ να πείσω κι όσους μπορώ να σέβονται μια αυτονόητη λειτουργική σύμβαση. Αν δεν το καταλάβω, όση αστυνόμευση και αν υπάρξει απλά κάποια στιγμή θα σκοτωθώ. Κι επειδή αισθάνομαι φιλελεύθερος θα περίμενα από τα άτομα, από τις ομάδες τους, από τις εταιρίες τους και κάθε άλλη μορφή κοινωνικού εταίρου να εργαστούν στην κατεύθυνση της παιδείας προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν μπορούμε να περιμένουμε μόνο το κράτος.

Ο αντίλογος λέει - συχνά λαϊκίζοντας - πως "τι να περιμένω από αυτούς;", "είναι όλοι ίδιοι", "για την κουτάλα τα κάνουν όλα" κλπ. Όμως τόσο εκείνος που ελπίζει πως η λύση στο πρόβλημά του είναι η κεντρική εξουσία, όσο κι εκείνος που - αντίθετα από τον προηγούμενο την αμφισβητεί - στην ουσία ταυτίζονται.
Είτε προσμένουμε, είτε απογοητευόμαστε στην ουσία δεχόμαστε πως η κεντρική εξουσία έχει την κύρια επιρροή στη ζωή μας. Αυτή θα μας φτιάξει ή αυτή θα μας ρίξει.
Εδώ λοιπόν είναι το πρόβλημα του σημερινού μας πολιτικού συστήματος. Είναι αυτονόητο πως οι επιλογές των κυβερνήσεων βαραίνουν στην προσωπική μας ζωή. Αμφισβητώ όμως βάσιμα πως είναι ο μοναδικός ή ο κύριος παράγοντας. Κυρίως όμως, θεωρώ πως η προσμονή ή απογοητεύση από την κεντρική εξουσία μειώνει την δική μας ευθύνη. Και ταυτόχρονα δημιουργεί άλλοθι και ευκαιρίες για έλλειψη αυτοκριτικής αλλά και προσπάθειας λήψης πρωτοβουλιών.
Ταυτόχρονα όμως η συνέχιση της μεγέθυνσης του ρόλου της κεντρικής εξουσίας στη ζωή μας μας κάνει να διατηρούμε τη φαυλότητα του κομματισμού στην πολιτική ζωή. Αν πιστεύω δηλαδή πως για να "βολευτώ" χρειάζεται να πλησιάσω το κόμμα, κάποια στιγμή το αποπειρούμαι. Και με τα σημερινά λιγότερο ιδεολογικά κόμματα παύω να έχω μάλιστα και την αυταπάτη πως το κάνω προς χάριν κάποιου ιδεώδους. Πλέον η ένταξη και η υποταγή είναι συνειδητή. Πάω για την κουτάλα. Φυσικά δεν χρειάζεται να αναφέρω πως αυτό είναι και το τέλος της όποιας ελπίδας μιας κοινωνίας.

Η κριτική που κάνει το ΠΑΣΟΚ (και ελάχιστα ή σχεδόν ποτέ η Αριστερά) στη σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι πως προχωρά στην ίδρυση ενός κομματικού κράτους. Φοβάμαι πως οι κορώνες προς αυτή την κατεύθυνση προδίδουν και ομολογούν ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύτηκε το ΠΑΣΟΚ επί δεκατίες. Αν όμως ήταν μόνο μια άδικη επίθεση κάποιων πρώην βολεμένων ΠΑΣΟΚων το ζήτημα θα ήταν μικρό. Παρότι το σημερινό κράτος είναι περισσότερο σύγχρονο και οργανωμένο από τη δεκαετία του 80, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως ο κομματισμός εξακολουθεί όχι απλά να υφίσταται αλλά και να θριαμβεύει σε πολλές εκφράσεις του. Όχι μόνο από την πλευρά της κυβέρνησης όμως. Ο κομματισμός είναι ακόμη υπαρκτό και τεράστιο πρόβλημα στο Δημόσιο. Από όλες τις πλευρές του. Στα Πανεπιστήμια έχουμε επιλογές με βάση γαλάζιο, πράσινο, ροζ ή κόκκινο χρώμα ανάλογα με τη σύσταση του φοιτητικού πληθυσμού ή του ΑΕΠ. Στις δημόσιες επιχειρήσεις το ίδιο. Ακόμη κι αν κάποιος θα επιθυμούσε να μείνει αμέτοχος συνειδητοποιεί γρήγορα πως οι πιθανότητές του όχι μόνο να ανελιχθεί αλλά και στοιχειωδώς να μην απομονωθεί είναι λίγες. Έτσι αναβιώνει ο κομματισμός αλλά προστίθενται και άλλα φαινόμενα, όπως των ομαδοποιήσεων για συγκεκριμένο συμφέρον.

Το παρήγορο είναι πως στον ιδιωτικό τομέα τέτοια φαινόμενα είναι σαφώς λιγότερα. Σπάνια σε ένα εργασιακό χώρο ο συνάδελφος γνωρίζει τις πολιτικές πεποιθήσεις του συναδέλφου. Θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να είναι ευχαριστημένος και αισιόδοξος; Μάλλον όχι. Διότι η συνέχεια της συνήθειας της διαίρεσης έχει δημιουργήσει μια ιδιότυπη μορφή "κομματισμού". Σε αυτόν δεν μετέχουν πλέον κόμματα. Μετέχουν όμως μικροομάδες από αντιμαχόμενα συμφέροντα. Πάλι οπαδισμός, πάλι διαίρεση. Και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η αξιοκρατία έχει χαθεί. Το ζητούμενο δεν είναι το "να πάμε μπροστά για να κερδίσω κι εγώ" αλλά το "να κερδίσω και ας μην πάμε πουθενά".
Φυσικά το δεύτερο δεν έχει καμμία πιθανότητα να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα. Ούτε καν και για το ίδιο όφελος μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων. Σπάνια μπορεί να πετύχει κάποιος αδιαφορώντας πλήρως για το σύνολο στο οποίο ζει. Ο μαρασμός μιας κοινωνίας έχει αντίκτυπο στα άτομα και αυτό - παρότι είναι αυτονόητο - δεν εμπεριέχεται στη λίστα των πεποιθήσεών μας.



How fast can you go του Edge of Space http://www.flickr.com/photos/ejazasi/

Πού θα μπορούσε λοιπόν να υπάρχει μια λύση;
Μα προφανώς σε όλες τις κατευθύνσεις. Το εύκολο θα ήταν να πει κανείς στην κεντρική εξουσία. Παρότι έγραψα τόσες γραμμές προσπαθώντας να μειώσω το βάρος της, δεν θα προσπεράσω μια σαφή παραίνεση για αξιοκρατία προς τη Νέα Δημοκρατία. Είπαμε πως κεντρική εξουσία δεν είναι μόνο η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Να το επαναλάουμε. Σε μια δημοκρατία πολιτειακοί παράγοντες είναι όλοι. Η βουλή είναι για να νομοθετεί ολόκληρη, όχι μόνο η πλειοψηφία.
Φυσικά η λεγόμενη συναίνεση δεν είναι δυνατόν να επιτυγχάνεται, αλλά ούτε καν μπορεί να είναι πάντα το ζητούμενο. Αν υπάρχουν διαφορές που αλλίμονο αν δεν υπάρχουν και δεν βοηθούν στην ανανέωση και την πρόοδο η αντίθεση οφείλει να κατατίθεται και να προβάλλεται. Χρειάζεται όμως να μην απαλλάσσεται η αντιπολίτευση από το θετικό έργο. Είτε έχει 100, είτε 20, είτε 1 βουλευτή, είτε βρίσκεται εκτός βουλής η κοινωνία χρειάζεται να εκφράζεται με θετική πρόταση. Όχι μόνο με άρνηση. Διότι σε κάθε περίπτωση μια θέση θα εφαρμοστεί. Αν δεν την έχεις διατυπώσει, αν δεν έχεις πείσει, θα υποστείς (στο βαθμό που δεν είναι επιλογή σου) εκείνη της πλειοψηφίας.

Κι όσον αφορά τον τρόπο επιλογής προσωπικού για το Δημόσιο.
Ελάχιστα με ενδιαφέρει το επιχείρημα του ΠΑΣΟΚ για τις συνεντεύξεις. Θεωρώ το μέτρο θετικό, εφόσον δεν υπάρχει επιχείρηση στον κόσμο που να μην το εφαρμόζει. Από το Google μέχρι κάθε εθνικό στρατό στελέχη, διοικητές, ομάδες ειδικών κλπ πραγματοποιεί συνεντεύξεις τόσο για την επιλογή, όσο και για την αξιολόγηση. Δεν μπορείς να συνεργαστείς χωρίς ανθρώπινη επαφή και διερεύνηση της προσωπικότητας. Ένας από τους ελληνικούς μύθους είναι εκείνος των γραπτών. Καιρός είναι όμως να τον ξεπεράσουμε. Αν αφαιρέσουμε τη δίκαιη ή άδικη καχυποψία για το αδιάβλητο των εξεταστών η ίδια η διαδικασία είναι λογική και λειτουργική.
Ας συνεχίσουν λοιπόν τις συνεντεύξεις. Ας κατανοήσουν όμως πως είναι θέμα επιβίωσης - όχι μόνο για τη δική τους ομάδα - όχι μόνο για τη διατήρηση της δικής τους κουτάλας - η επιλογή των αξίων. Στο βαθμό βέβαια που μπορεί ο πραγματοποιών την συνέντευξη να το κατανοήσει. Υπάρχουν παραδείγματα που άξιοι άνθρωποι ή ομάδες βρέθηκαν μακρυά από δημόσιες υπηρεσίες και δραστηριότητες απλά και μόνον διότι δεν ελέγχονταν πολιτικά από το κόμμα. Η απογοήτευση που γεννιέται από τέτοιες συμπεριφορές στον οποιονδήποτε σκεπτόμενο άνθρωπο είναι τεράστια. Και δεν μπορώ να πιστέψω πως υπάρχει δυνατότητα επιτυχίας μιας κυβέρνησης που θέλει να λέγεται φιλελεύθερη και δημοκρατική αν τέτοιες πρακτικές δεν εξαληφθούν.


Το πιο βασικό όμως δεν είναι το τι θα κάνει η κεντρική εξουσία. Το πιο σημαντικό είναι το τι θα κάνουμε όλοι οι υπόλοιποι. Είτε ανήκουμε ιδεολογικά, είτε όχι, είτε ταυτιζόμαστε πολιτικά, είτε όχι, είμαστε μέλη αυτού του συνόλου που λέγεται ελληνική κοινωνία. Θα προσέθετα μάλιστα πως ένα μεγάλο μέρος τους είναι και οι μετανάστες. Όλοι εμείς λοιπόν έχουμε δύναμη και ευθύνη. Είμαστε πολλοί και σίγουρα περισσότεροι από τις ομαδούλες όποιων είναι γύρω από την "κουτάλα". Ας συνειδητοποιήσουμε λοιπόν τη δύναμή μας, ας δεχθούμε την ευθύνη μας και ας κατανοήσουμε πως σε κάθε μας δραστηριότητα είναι οι άξιοι εκείνοι που θα πρέπει να υποστηρίζουμε. Σε εκείνων και μόνο εκείνων την ομάδα θα έπρεπε να θέλουμε να ενταχθούμε. Εκείνοι και μόνο εκείνοι μπορούν να φροντίσουν και για τη δική μας επιβίωση, όπως και όλης της ομάδας. Η διάθεση να προβάλουμε και φυσικά να μοιάσουμε στους άξιους είναι το βασικό στοίχημα του μέλλοντος.
Και αν υπάρχουν κάποιοι που δεν αισθάνονται να έχουν τη δύναμη της προσωπικής προόδου και μετεξέλιξης, θα ήταν τουλάχιστον ντροπή μεταξύ τους να βρίσκονται νέοι άνθρωποι. Δεν θα ήθελα να επεκταθώ, όμως δύσκολα μπορεί κανείς να στοιχειοθετήσει επιστημονικά την άρνηση της εξέλιξης. Όποια ηλικία και αν έχει.

Ως φιλελεύθερος πολίτης θα πρόσθετα εδώ πως η μείωση του κράτους θα προσέφερε στην αξιοκρατία. Φοβάμαι όμως πως σε μια κοινωνία που εξακολουθεί να πιστεύει ακόμη και όταν ταυτόχρονα λοιδωρεί την κεντρική εξουσία και η ιδιωτική πρωτοβουλία παρουσιάζει άπειρες φορές δείγματα ανάλογα του δημοσίου τομέα. Μπορεί τα πολιτικά κόμματα να είναι συχνά απόντα, όμως οι ανάλογες ομάδες και φατρίες είναι μια πραγματικότητα που βιώνουμε όλοι. Αυτό που μου μοιάζει ως πιο ρεαλιστικό, σε συνδιασμό με την επιχειρηματολογία για μικρότερο κράτος (θέμα που λογικά δεν μπορεί να βρει πλήρη ανάλυση στο συγκεκριμένο post), είναι η αλλαγή πεποιθήσεων. Η προσέγγιση μια σφαιρικότερης αλήθειας. Η ανάληψη της ευθύνης αλλά και η αποσύνδεση της προσωπικής μας ελπίδας από τον ένα και μοναδικό πόλο της κυβέρνησης και την κεντρικής εξουσίας.
Τόσο εκείνη όσο κι εμείς.
Τόσο εμείς όσο κι εκείνοι.
Δεν γίνεται κάτι άλλο.
Καιρός να καταλάβουμε πως είμαστε σε αρμονία.
Απλά χρειάζεται να δούμε αν θα την κάνουμε να λειτουργήσει.

Bρωμα, ανοησια και φτωχεια...

Naturaleza en el fango του Rodolfoto http://www.flickr.com/photos/rodolfoto/

Τι άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς για όσα βλέπει και διαβάζει αυτό τον καιρό στην ελληνική blog-όσφαιρα. Εκεί που θα μπορούσε να κυριαρχεί ένας ουσιαστικός διάλογος, με επιχειρήματα και με ζωντανή άποψη, αρκετοί blogger μοιάζουν σε μια πλήρη ιδεολογική και πολιτική αφασία. Στη μάταιη αναζήτησή τους καταφεύγουν σε θεωρίες συνωμωσίας και σε υιοθέτηση προβοκάτσιας. Το δήθεν blog του νέου υπουργού παιδείας, η υιοθέτηση ανοησιών για τις πυρκαγιές, η άκριτη συνωμωσιολογία κυριαρχούν σε blog που θέλουν να λέγονται προοδευτικά.
Γιατί τόση φτώχεια ιδεών;
Γιατί δεν παράγεται πραγματική κριτική;
Γιατί τα blog εμφανίζονται κατώτερα από τα τηλεοπτικά παράθυρα;
Πού είναι η πρόταση και η αντιπαράθεση θέσεων;
Φυσικά, το να γράψει κανείς επιχειρήματα είναι έργο σαφώς πιο δύσκολο και επίπονο.
Όμως γιατί απλά να αναπαράγει μίσος, υποψίες και ανοησία;
Γιατί έχει ανάγκη κάποιος να πιστεύει το ο,τιδήποτε θεωρεί πρόχειρα πως εξυπηρετεί τις ιδέες του;
Πού είναι η ευαισθησία στα ατομικά δικαιώματα;
Μήπως απλά αποδεικνύεται ένας απίστευτος χουλιγκανισμός απέναντι σε προκατασκευασμένους εχθρούς;

Καιρό τώρα σκεφτόμουν να ξεκινήσω ένα blog για να μιλήσω πολιτικά. Η πολιτική ήταν κυρίαρχη στη δική μου γενιά. Έχοντας κλείσει τα 40 νοσταλγώ συχνά τις κουβέντες που κάναμε στη δεκαετία του 80 και 90. Όχι όλες φυσικά. Διότι σε εκείνα τα χρόνια ο διχασμός, το μίσος και το πάθος ήταν κυρίαρχα. Όμως συχνά κουβεντιάζαμε ιδεολογίες. Πιστεύαμε το α ή το β και ψάχναμε επιχειρήματα για αυτό. Ύστερα βέβαια ήρθε ο κατήφορος. Λεγόταν αυριανισμός και ακολουθήθηκε και σε άλλα χρώματα, όπως το γαλάζιο. Μιλούσαμε για "ναζί" και "σκούλους των SS" ή για "γκόμενες", "ουίσκια" και "εξώγαμα". Μοναδικός χώρος που περισώθηκε σε εκείνη την εποχή το τότε ΚΚΕ. Ποτέ δεν υπήρξα οπαδός του. Έχω χιλιάδες λόγους για να τους κατηγορήσω. Όμως κίτρινοι δεν υπήρξαν. Ούτε έριχναν το επίπεδο σε κατινιές.
Και ευτυχώς, παρότι εξακολουθώ να μη συμφωνώ και να εναντιόνομαι στο σύνολο του πολιτικού τους λόγου, είναι οι μόνοι που τους βγάζωτο καπέλο για τη συμπεριφορά του. Μένουν στα επιχειρήματα της πολιτικής. Μια σημαντική μερίδα από την υπόλοιπη αριστερά περνάει στην μικροτερη της μικροπολιτικής. Απλά υιοθετεί τη λάσπη.
Κάποιος σύντροφός τους, από τη δική μου ηλικία θα πρέπει να μάθει στα παιδιά αυτά πως οι πρακτικές της προβοκάτσιας, οι κατασκευασμένοι εχθροί, η λάσπη και οι προσωπικές επιθέσεις με αστήριχτα επιχειρήματα ήταν γνώρισμα σκοτεινών περιόδων. Η Αριστερά τις είχε υποστεί στο πετσί της. Αλήθεια, κανείς δεν το θυμάται;
Γιατί ξεπέφτουν σε ένα χουλιγκάνικο φασισμό; Ακόμη και αν δεν ξέρουν, δεν φανάζονται;

Δεν ξέρω τι πραγματικά με κάνει να γράφω αυτό το blog. Δεν ξέρω καν αν θα το συνεχίσω. Μέσα σε βρώμα, φασισμό και λάσπη είναι μάταιο να εκφράζεσαι. Και το χειρότερο. Όταν μπερδεύεσαι με τα πίτουρα σε τρώνε οι κότες...

Σήμερα όμως είχα ανάγκη να τα πω, ή να τα γράψω. Όποτε και αν ξαναβρώ το κέφι ή και το βίτσιο ίσως να συνεχίσω.
Μέχρι τότε ένα καλωσόρισες, φίλε του διαδικτύου, σε αυτό το blog.
Όσο με αφορά, θα σου έλεγα να σκεφτείς πως το διαδίκτυο είναι μια ευκαιρία. Η ανωνυμία είναι ένα εργαλείο για έκφραση και πρόταση. Όχι για μίσος και φασισμό.
Και γενικότερα. Σκέψου! Είναι όμορφο και λειτουργικό. Σκέψου περισσότερο. Αλλιώς η ελευθερία σου κινδυνεύει.
Ίσως σε χρόνια με δεδομένα τα αγαθά της ελευθερίας και της δημοκρατίας οι αξίες αυτές να μικραίνουν σε σημασία. Κάποιοι ίσως πιστεύουν πως δεν θα αλλάξουν ποτέ. Έτσι απλά τις καταπατούν. Σήμερα προβοκάρουν και λασπώνουν κάποιον που λέγεται υπουργός παιδείας. Φυσικά εκείνος μάλλον είναι αρκετά δυνατός για να τον βλάψουν. Άλλωστε αποκλείεται η βλακεία να είναι τόσο διαδεδομένη. Όμως όταν αύριο θα πιάσουν στο στόμα τους κάποιον άλλον από εμάς, ελπίζω να συνεχίσουμε να διαθέτουμε άμυνες.

Silicon Citizen
(Λυπάμαι που παραμένω ανώνυμος. Ποτέ δεν μου άρεσε. Όμως φοβάμαι με ό,τι βλέπω. Και το φασισμό τους και την ανοησία τους)